رنگ دار کردن میوه سیب

رنگ میوه نقش بسیار مهمی در ارتقاء کیفیت ،بازار پسندی وجذب مشتری دارد.در بازار، سیبهای که رنگ قرمز تندتری دارند با قیمت بیشتری به فروش میرسند و از نظر اقتصادی رنگ گیری میوه برای باغداران بسیار حائز اهمیت میباشد .تحقیقات وسیعی در خصوص بررسی عوامل دخیل در افزایش رنگ گیری میوه صورت گرفته که در اینجا مهمترین عوامل موثر، به طور خلاصه بیان میگردند.

عوامل ایجاد رنگ در سیب ترکیباتی که در ایجاد رنگ در سیب دخالت دارند عبارتند از آنتوسیانین ها،کلروفیل ؛کاراتنوئید ها و فلاونل ها .این ترکیبات میتوانند با هم مخلوط شده و در میوه تولید رنگ نمایند اما مهمترین آنها برای ایجاد رنگ قرمز در سیب آنتوسیانینها میباشند که در پوست میوه قرار دارند و مقدار آنها در موقع رسیدن میوه در بعضی از ارقام به ۵ برابر میرسد.مطالعات زیادی روی فرآیند تولید آنتوسین ها ومسیرهای بیوشیمائی آنها انجام شده است .

به طور خلاصه برای تولید آنتوسیانین ها وجود قند و فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمینولیاز PAL)) ضروری میباشد. فاکتورها و عوامل زیادی روی فرایند ساخت آنتوسیانین ها دخالت داشته که ما بایستی فاکتورها مثبت را بهبود بخشیده و عوامل منفی را تا حد ممکن کاهش دهیم. مرحله رشد میوه و نوع رقم در تاثیر گیری از این عوامل بسیار مهم میباشند.مهمترین فاکتورهای که در فعال نمودن رنگدانه های آنتوسیانین تاثیر دارند عبارتند از:

۱- عوامل محیطی شامل:

الف – نور:   کمیت وطول موج نور مخصوصا طول موجهای آبی-بنفش،ماورای بنفش( UVوUV-B) در فعال نمودن آنتوسیانین ورنگ گیری میوه تاثیر زیادی دارد. طول موجهای دیگر تاثیر کمتری داشته و در این میان کمترین تاثیر مربوط به مادون قرمز بوده وحتی اثر بازدارندگی دارد

       ب- دما: هوای خنک مخوصا وجود شب های خنک تاثیر زیادی در رنگ گیری میوه وفعال شدن رنگ دانه های قرمز دارد. اثر مثبت دمای پائین چنانچه بعد از آن در دمای بالا باشد به طور کامل خنثی میگردد.بسیاری از محققان معتقدند که یکی از دلایل اصلی افزایش رنگ گیری در دمای پائین بدلیل افزایش فعالیت آنزیم فنیل آلانینلیاز در دمای پائین میباشد.

 ۲- ازت : افزایش میزان نیتروژن خاک و یا انجام محلولپاشی با آن باعث کاهش رنگ گیری میوه میشود مخصوصا اگر دیر هنگام مصرف گردد.تجربه نشان داده افزودن ازت بصورت اوره یا بفرمهای دیگر به خاک ویا محلول پاشی آن از خرداد ماه به بعد ( از فندقی شدن میوه به بعد) رنگ دهی میوه سیب را به تاخیر میاندازد هرچند استفاده ازت را باغداران جهت بزرگ کردن سایز میوه میدانند ولی اکثرا” در رنگپذیری میوه نتیجه عکس میدهد .

۳– پتاسیم: کودهای پتاس دار موجب افزایش آنتوسیانین شده و حتی اثرات منفی کودهای ازته را نیز میتوانند خنثی نمایند توصیه میشود از اواسط مرداد ماه به بعد در دو نوبت کودهای پتاس بالا از محصولات معتبر بصورت محلول پاشی استفاده گردد.

 ۴- فسفر: نتایج متناقضی در این خصوص وجود دارد و هنوز رابطه روشنی در مورد اثر فسفر بدست نیامده است.

۵- کودهای میکرو : تاثیر عنصر آهن بعلت اثر مستقیم در افزایش کلروفیل برگ  ، در آخر فصل رنگپذیری میوه سیب را تسهیل میکند افزودن عناصر میکرو  بصورت کلات بخصوص آهن و روی در خاکهای آهکی میوه های خوشرنگتری را موجب میشوند.

۶- آبیاری : کمبود و افزایش آب هردو باعث کاهش رنگ گیری میوه میگردند ولی تجربه شده در روزهای گرم ، آبیاری سطحی باغ باعث خنک شدن دمای باغ و تشدید رنگ میوه سیب میشود.

۷- عوامل فیزیولوژیکی:  مهمترین فاکتور در رنگپذیری میوه سیب را شامل میشوند میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

نوع رقم درخت سیب ،   مرحله رشد میوه ،    اندازه درخت ،    نسبت میزان برگ به میوه ، تراکم ،  سیستم تربیت درخت،  هرس و تنک کردن میوه

۸- آفات و امراض : از مهمترین آفت موثر در رنگپذیری میوه سیب طغیان کنه قرمز اروپایی میباشد توضیح این نکته که در باغاتی که کنه قرمز اروپایی طغیان میکنند و برگها حالت سبزی خود را از دست میدهند رنگپذیری میوه سیب مختل میشود بنابراین سبزی و قدرت درختان در رنگپذیری نقش اساسی دارد لازم است باغداران در مبارزه با کنه قرمز جدیت نمایند.

روشهای مورد استفاده برای افزایش رنگ گیری میوه:

*   محلولپاشی با :

۱- تیوسیانات ( ترجیحا” تیوسیانات پتاسیم )، آلار ،  اتفون …

۲- کودهای حاوی پتاس بالا  آنهم ترجیحا”بعد از آبیاری درختان

۳-  کودهای مایع حاوی جلبک دریایی بعلت وفور اسیدهای آمینه طبیعی …

مناسبترین  زمان محلول پاشی برای درختان سیب از تیر ماه به بعد میباشد. از نظر فیزیولو‍ژیکی بعد از قهوه ای شدن دانه های سیب که اندوخته داخل میوه به حداکثر میرسد  میتواند زمانی مناسب برای شروع محلول پاشی جهت رنگدهی سیب و حتی محلول پاشی کلسیم برای سفتی و خوش طعمی و افزایش انبارداری مد نظر قرار گیرد. استفاده از کودهای مایع پتاسیم بالا که در بازار عموما” ۳۰% – ۴۰% – و حتی ۵۰% بصورت مایع عرضه میشود کاربردی ترین روش میباشد.

*   آبپاشی و خنک کردن میوه   (با خنک شدن میوه تجمع آنتوسیانین در پوست میوه افزایش میابد)

*    نور مصنوعی و   مواد منعکس کننده نور(استقرار مواد منعکس کننده نور از قبیل ورقه های آلومینیومی در فاصله ردیف درختان موجب افزایش نفوذ نور به بخشهای که در سایه قرار دارند شده و رنگ گیری میوه ها بهبود پیدا میکند)